Kobiety chętnie dzielą się wiedzą i wspierają w rozwoju młodsze koleżanki. Dobra i efektywna relacja mentoringowa może trwać nawet kilka lat i daje korzyści obu stronom, zarówno mentorce jak i osobie mentorowanej.

W zasadzie ma wyłącznie dobre strony. Pomaga w rozwoju osobistym i zawodowym. Wspiera w świadomym budowaniu kariery i rozwijaniu kompetencji. Jest transferem wiedzy i doświadczenia, dzięki którym możemy zmienić swoje życie na lepsze. Mentoring jest silnym narzędziem, po które warto sięgnąć świadomie, w momencie, kiedy jesteśmy gotowe do dalszego rozwoju.

To co najlepsze do oddania

Mentor dosłownie oznacza „myśliciela" (z jęz. greckiego). Z czasem oryginalne znaczenie tego słowa zmieniło się, aby ukazać jak z pomocą starszych, doświadczonych osób młodsi mogą rozwijać swoje zdolności i talenty. To nowe znaczenie pojęcia „mentor" stało się tożsame z transferem wiedzy i doświadczenia i prawdziwą popularność zyskało całkiem niedawno. W praktyce realizuje się tak, że mistrz–mentor bierze pod swoją opiekę młodszą osobę (ucznia), którą wspiera w rozwoju. Relacja pomiędzy nimi ma charakter partnerski, zorientowana jest na odkrywanie i rozwijanie potencjału ucznia. Opiera się na inspiracji, stymulowaniu i przywództwie. Uczeń poznaje samego siebie, rozwija samoświadomość i nie boi się iść wybraną przez siebie drogą samorealizacji. Proces mentoringowy przyczynia się znacznie do zwiększenia osobistej efektywności i rozwoju talentu przywództwa.

Mentoring jest całkowicie dobrowolną relacją między dwiema osobami, która nie przynosi żadnych korzyści materialnych. Co ważne, o jego efektywności i wartości decyduje zbudowanie pomiędzy mentorką a mentorowaną unikalnej relacji dwustronnej, opartej na poświęceniu czasu drugiej osobie. Relacja ta może przybierać różne formy. Mentoring to przecież dzielenie się przez mentorkę swoimi prywatnymi, często niepowtarzalnymi historiami, które potrafią całkowicie zmienić dalszą drogę zawodową czy osobistą osoby mentorowanej.

Uczennica nie może oczekiwać od swojej mentorki gotowych rozwiązań i rad, a mentorka nie może podopiecznej ani niczego narzucać, ani oceniać jej postępów. Jeśli relacja zaczyna przybierać taką formę, oznacza to, że nie jest mentoringiem, lecz doradztwem lub konsultingiem. Ważne, aby zrozumieć że mentoring nie jest płatną usługą dostarczoną przez trenera lub konsultanta zewnętrznego. I nie jest także relacją jednostronną, wymaga bowiem silnego i poważnego zaangażowania dwóch stron.

Sztuka wymiany

W nowoczesnym biznesie mentoring przybiera różne formy. Najbardziej rozpowszechnioną jest odmiana tradycyjna - relacja pomiędzy mentorem, zwykle starszą i doświadczoną osobą, będącą autorytetem dla osoby mentorowanej. Z kolei w firmach nowych technologii często stosuje się tzw. mentoring odwrócony, kiedy w rolę mentee (mentorowanego) wciela się prezes firmy, a mentorami są młodzi pracownicy z niższych stanowisk. Taka forma pozwala na transfer wiedzy od młodego pokolenia w górę organizacji, pozwalając jej na efektywne zrozumienie oczekiwań klientów.

Coraz częściej firmy i duże korporacje wprowadzają wewnętrzne programy mentoringowe. Mają one służyć rozwojowi talentów i przyśpieszaniu ścieżek karier wybranych osób. Tak sformalizowane programy świetnie wspierają rozwój organizacji, poszczególnych osób, wpływają również pozytywnie na kulturę organizacyjną danej firmy, zwiększając poziom zaufania, szacunku i otwartość w komunikacji. Trzeba jednak zachować przy tym najważniejszą zasadę mentoringu, czyli mentorka i mentorowana nie mogą być w relacji szef-podwładny.

Ciekawą formą jest „peer mentoring” czyli mentoring koleżeński. Opiera się on na wzajemnej koleżeńskiej relacji oraz chęci wymiany doświadczenia i wiedzy. Niektóre z firm decydują się na wprowadzanie wewnętrznych programów mentoringowych opartych właśnie na tej zasadzie i rezultaty są nadzwyczajne. Transfer wiedzy i doświadczeń obejmuje szersze grupy, a przy tym kształtują się partnerskie relacje między współpracującymi mentorkami z różnych działów tej samej firmy.

Programy mentoringowe dla kobiet wpływają na ich rozwój, w dużym stopniu przyśpieszają ich awans i przez to zwiększają procentowy udział kobiet na wyższych poziomach zarządzania. W czasach, kiedy coraz częściej mówi się o kulturze różnorodności, ma to ogromne znaczenie. Programy, w których udział biorą same kobiety, budują ich kobiecą solidarność w firmie, wzajemne zaufanie i pokazuje, że wspieranie się kobiet w drodze do wyższych pozycji menedżerskich ma sens.

Kobiety kobietom

Mentoring, w którym biorą udział same kobiety, rządzi się innymi zasadami niż ten tradycyjny, w którym mentorami są także mężczyźni. Będąc w relacji mentoringowej, kobiety w unikalny sposób potrafią budować związek oparty na zaufaniu i głębokiej relacji. Rozmowy pomiędzy mentorką a mentorowaną w czasie spotkań często dotykają prywatnej sfery ich życia, która nie do końca spełniona u kobiet, ma ogromny wpływ na ich strefę zawodową.

Doświadczenie pokazuje, że relacja mentoringowa jest udana i efektywna wtedy , kiedy rzeczywiście staje się relacją opartą na wzajemnym zaufaniu, zrozumieniu i pokorze. W szczególności ta ostatnia zaczyna w dzisiejszych czasach nabierać ogromnego znaczenia.

Największym wyzwaniem mentoringu jest jednak wzajemny szacunek, tolerancja i eliminacja osądzania siebie nawzajem. Mając często różne systemy wartości oraz osobistych przekonań, mentorka i mentorowana stanowią parę, która ma bardzo blisko ze sobą współpracować. Umiejętność odłożenia na bok różnic i nie zwracania uwagi na to co je dzieli, a skoncentrowania się na celach i procesie jest niezwykle wymagająca i istotna.

Co mogę do Ciebie zrobić

David Clutterbuck, guru światowego mentoringu, precyzuje kompetencje idealnego mentora. Wg niego, to osoba, która m.in. charakteryzuje się wysokim poziomem inteligencji emocjonalnej, samoświadomości, umie słuchać innych, świetnie się komunikuje, buduje relacje, jest zainteresowana rozwojem innych ludzi oraz posiada wystarczającą wiedzę zawodową i biznesową. Ponieważ każda relacja mentoringowa jest obustronna, korzyści znajdują w niej także mentorki. Poza osobistą satysfakcją wynikającą z udzielania wsparcia drugiej osobie oraz samego procesu dzielenia się wiedzą i doświadczeniem, mentorki mogą poznać punkt widzenia młodszego pokolenia oraz znajdują inspirację w pytaniach zadawanych przez mentorowaną.

Ważne, aby zdać sobie sprawę z tego, że mentoring to nie coaching. To dwa różne pojęcia, procesy, nakierowane na różne cele. Choć oba te narzędzia służą do rozwoju osobistego, to coaching koncentruje się na wykorzystaniu obecnych kompetencji danej osoby i jest zorientowany na stosunkowo szybki wynik, a mentoring ma służyć dalszemu rozwojowi kompetencji, koncentruje się na szerszym spojrzeniu na mentee, jest procesem dłuższym. Poza tym coach rzadko jest fachowcem w dziedzinie, której dotyczy proces, a mentor powinien być w niej mistrzem.

Sięgnij po mentorkę

Każda droga prywatna czy zawodowa natrafi w końcu na zakręt, który może być punktem zwrotnym w naszym życiu czy karierze. Czasami nie wiemy co robić dalej, mamy chwile zwątpienia w siebie i nie wiemy w jakim kierunku pójść. To jest właśnie jest dobry moment, aby skorzystać ze wparcia mentora. Jeżeli ktoś przeżył już to, co my właśnie zamierzamy przeżyć, to dlaczego nie skorzystać świadomie z jego wsparcia i sugestii. To uczyni nas mądrzejszymi i bardziej skutecznymi, a droga, którą będziemy miały iść, będzie zdecydowanie łatwiejsza.

Zgodnie z zasadą mentoringu, to mentorowana wybiera sobie mentorkę, która powinna być dla niej autorytetem w danej dziedzinie. Gdzie jej szukać? Warto zweryfikować sieć swoich kontaktów zawodowych. Sprawdzić, która z kobiet odniosła sukces, jest ekspertką w dziedzinie, w której szukamy wsparcia. Można też skorzystać z pomocy i opieki organizacji (np. Fundacji Liderek Biznesu), która organizuje profesjonalne programy mentoringowe. Opieka mentorska z ramienia takiej organizacji trwa kilka miesięcy, po wyznaczeniu celu mentoringowego obywają się spotkania z mentorką, która ma pomóc go osiągnąć.

Korzyści z mentoringu są ogromne. Siła inspiracji i wiary, jaką potrafi dać dobra mentorka, jej doświadczenie i wiedza biznesowa, mogą być dla nas życiową wskazówką, dzięki której wybierzemy najlepszą dla siebi drogę. Ponadto, budując bliską relację z kobietą-mentorką, która osiągnęła sukces, przyglądamy się jej z bliska i same też takie chcemy być.

Autor: Agnieszka Bilińska, ekspertka w dziedzinie mentoringu, komunikacji i przywództwa. CEO w firmie doradczej Trusted Communication, wspierającej liderów w rozwoju zawodowym i osobistym. Organizuje autorski program rozwojowy dla kobiet „Leading Women”. Executive coach, akredytowany moderator w forum CEO Round Table. Doświadczona menedżerka pracująca w firmach globalnych od ponad 20 lat. Opiekun merytoryczny IV edycji Programu Mentoringowego Fundacji Liderek Biznesu.